महेश सिंह सिरहा –नवराजपुर गाउँपालिका–५ की एक महिला पाँच वर्षदेखि निरन्तर घरेलु हिंसासँगै यौन हिंसाको शिकार हुँदै आएकी छन्। यादव थरकी ती महिलाले माइती र ससुराली दुवै परिवारबाट शारीरिक, मानसिक र आर्थिक यातना सहनुपरेको बताएकी छन्। हिंसाका कारण उनी मानसिक रूपमा कमजोर बन्दै गएकी छिन्।
बुबा–आमा गुमाएकी ती महिलासँग नागरिकता नहुँदा कानुनी सहायताका लागि जानसमेत कठिनाइ भइरहेको छ। पाँच वर्षको नाबालक छोराको अभिभावकत्व लिँदै आइरहेकी ती महिला न्याय खोज्दै अनेकौं ठाउँमा पुग्दा पनि नागरिकताविहीनताको कारणले अधिकारबाट बञ्चित हुँदै आएकी छन्।
शुरुमा गोलबजारस्थित मुक्ति नेपाल संस्थाले उनलाई संरक्षण दिएको थियो। पछि ओरेक नेपाल नामक संस्थाले सञ्चालन गरेको सेफ हाउसमा बस्दै आएकी छन्। केही समयअघि आफ्नै देवरबाट यौन हिंसाको शिकार बनेपछि थप जोखिममा परेकी उनले सासू–ससुरा र देवरबाट निरन्तर पीडा भोग्नुपरेको बताइन्।
नागरिकता नहुँदा कानुनी उपचार पाउन कठिन भएकाले अधिकारकर्मीहरूले उनलाई नागरिकता बनाइदिन पहल गरिरहेका छन्। ओरेक नेपालका प्रदेश संयोजक बिना सिंह, महिला मानव अधिकार रक्षक सञ्जालकी संयोजक रेखा झा, समग्र जनउत्थान केन्द्रकी उपाध्यक्ष अनिता चौधरी, अधिकारकर्मी रिकमा विश्वकर्मा र पत्रकार महेश सिंह लगायतको टोलीले गाउँपालिका अध्यक्ष शिव उद्गार यादव समक्ष नागरिकताको पहल गरिदिन आग्रह गरेका छन्।
संघसंस्थाहरूको समन्वयमा आवश्यक प्रमाण जुटाउने काम भइसकेको र चाँडै नागरिकता प्रदान गरिने प्रक्रियामा रहेको अधिकारकर्मी बिना सिंहले जानकारी दिइन्। नागरिकता पाएपछि पीडित महिला न्यायको पहुँचमा पुग्ने र कानुनी रूपमा हिंसाविरुद्ध लड्न सक्षम हुने अपेक्षा गरिएको छ।
पीडित महिलाहरूले कानुनी अधिकार सुनिश्चित गर्न नागरिकता नितान्त आवश्यक हुन्छ। सामाजिक संस्थाहरूले हिंसा पीडितको न्यायको लागि खेलेको भूमिकाले सकारात्मक सन्देश दिएको छ। अब राज्यले पनि पीडितको सुरक्षाको ग्यारेन्टी गर्दै शीघ्र न्याय दिलाउन पहल गर्नुपर्छ।
Discussion about this post